İnsanlar genellikle topraksız tarım denilince şaşırırlar. Çünkü şimdiye kadar bitki denince aklımıza gelen ilk şey topraktır. Bitkiler toprakta büyür, gelişir ve hatta toprakta ölürler. Ancak son zamanlarda topraksız tarım yöntemi hayatımıza girmiştir. Siz, toprak olmadan bir bitki yetişebileceğinizi hiç düşünmüş müydünüz? Peki, Topraksız tarım nasıl yapılır, Topraksız tarım nerelerde yapılır, Neden topraksız tarım tercih edilebilir?
Kullanılan bu tarım yöntemi bitkileri toprak kullanılmadan yetiştirmemizi sağlıyor. Ayrıca bitkilerin gereksinim duydukları organik ya da inorganik besin maddeleri de kontrollü sera koşullarında veriliyor. Bu şekilde organik bir üretim de yapılmış oluyor. Peki günümüzde neden topraksız tarım üretimine ihtiyaç duyulmuştur?
SON DÖNEMİN DİKKAT ÇEKEN TARIM TEKNOLOJİLERİ hakkındaki detaylı bilgiye bu yazı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Bu Yazıda Neler Var
Topraksız Tarım Nedir ve Neden İhtiyacımız Var?
Toprak gerektirmeyen tarım yönteminin birkaç sebebinin olduğunu söylemiştik. Bu sebeplerin her biri gerekli üretim koşulları göz önünde tutularak oluşturulmuştur. Öncelikle toprakta üretimin yetersiz olduğu ya da mümkün olmadığı çevre şartları vardır. İklim koşullarının uygun olduğu ortamlardan yararlanmak amacıyla topraksız tarım üretimine ihtiyaç duyulmuştur.
Böylece tarımdan daha fazla yarar sağlama imkânı doğmuştur. Çevreci bir tarım yöntemi olan topraksız tarım nasıl yapılır? Topraksız tarım iki şekilde yapılır. Bunlardan biri su kültürüdür. Diğer yöntemse katı ortam kültürüdür. Su kültüründe bitkiler su içerisinde gelişirler. Ayrıca bitki, kontrollü olarak gübrelenir. Katı ortam kültüründeyse biraz daha farklıdır. Burada organik ve inorganik materyaller kullanılır. Bunların bazıları; perlit, torf, pomza, çakıl ve kumdur.
Toprak gerektirmeyen tarım yönteminin nasıl yapılacağından bahsettik. Buradan hareketle de topraksız tarım nasıl yapılır sorusuna cevap vermiş olduk. Ancak bu konuyu biraz daha açmak gerekebilir. Çünkü bazı insanlar bu tarım yöntemini perma kültür yöntemi gibi düşünüyorlar. Bu yüzden bu yöntemi evlerinde dememeye çalışıyorlar. Ancak bakalım bu yöntem evlerde denenmeye uygun mudur?
Topraksız Tarım Nerede Yapılır, Evde Topraksız Tarım Yapılır mı?
Bu soruya cevap vermek için, bu yöntemin detaylarına bakmamız gerekmektedir. Bu yüzden topraksız tarım yönteminin neler gerektirdiğini bilmemiz gerekir. Öncelikle yukarıda bu yöntemin 2 türü olduğunu söylemiştik. Bunlardan ilki su kültürüdür. Diğeri de katı ortam kültürüdür. Burada öncelikle su kültürü ile başlayacağız.
Öncelikle su kültürü yöntemi de kendi içerisinde üç kısma ayrılmaktadır. Bunlar; durgun su, akan su ve aeroponik kültür yöntemleridir. Durgun su yönteminde; bitkiler hareketsiz ve gerekli minerallerle dolu bir havuz ortamında yetiştirilir. Akan su yönteminde; bir öncekinin tersine bu sefer bitkinin bulunduğu havuzdaki su hareketlidir. Aeroponik yöntemdeyse biraz daha farklı bir yaklaşım vardır. Bu yöntemde püskürtücüler, bitki köklerini ıslatırlar.
Katı kültür yöntemleri de kendi içerisinde 3 gruba ayrılır. Bunlar; yatak kültürü, saksı-torba ve paket kültürü ve dikey torba kültürüdür. Yatak kültüründe bitki, gerekli materyal üzerine dikilir. Saksı-torba yönteminde ise bitkiler değişik boyutlardaki saksılar içerisine yerleştirilir. Son yöntemdeyse bitkiler, dikey torbalara yerleştirilir. Bütün bu uygulamalardan yola çıkarak topraksız tarım ev için uygun mudur siz karar verin isterseniz.
Topraksız Tarımda Ne Yetişir, Faydaları Nelerdir?
İçerisinde toprak bulunmayan her türlü yetiştirme ortamı topraksız tarım nedir sorusunun yanıtı olur. Bu yetiştirme tekniğinde, bitki yetiştirme ortamı olarak farklı çözeltiler kullanılmaktadır. Bunlar çeşitli organik ve inorganik katı materyaller de içerebilir. Bir başka ifadeyle organik tarım, bitkilerin besin solüsyonu veya zenginleştirilmiş katı ortamlarda yetiştirilmesidir.
Ülkemizde topraksız kültür araştırma aşamasındadır. Ege, Erzurum, Çukurova, Uludağ, Ankara ve Namık Kemal Üniversiteleri bu konuda çalışmaktadır. Üniversitelerdeki çalışmalar ziraat fakülteleri aracılığıyla yapılmaktadır. Ayrıca Ege’de bulunan birçok enstitüde bu tarz araştırmalar yapmaktadır. Bu durumda bir tarım cenneti olan ülkemiz için teşvik edicidir. Ancak bu araştırmalara daha fazla destek verilmesi gerekmektedir.
Bu konuya ilgi duyan araştırma kurumu ve araştırıcı sayısı her geçen gün artmaktadır. Buna bağlı olarak topraksız tarım projesi bilinirliği de artmaktadır. Seracılığın yoğun olarak yapıldığı yerlerde topraktan kaynaklanan sorunların giderek artmaktadır. Bu durumda ve topraksız yöntemin çözüm olacağı düşüncesi bu üretim biçimini cazip hale getirmektedir.
Neden Topraksız Tarım Tercih Edilmeli?
Neden topraksız tarım yapmalıyım dediğinizi duyar gibiyiz. Öncelikle toprak kaybı bir nedendir. Çünkü dünya da hızlı bir nüfus artışı söz konusudur. Bu artan nüfusun besin ihtiyacının karşılanması gerekmektedir. Ancak tarım yapılacak topraklar yetersiz kalmıştır. Normal tarım topraklarının bulunmadığı, çöllerim hâkim olduğu ülkelerde topraksız tarım yapılmaktadır. Ülkemizde Akdeniz sahillerindeki meyilli, taşlı arazilerde teraslama yaparak tarım yapılmaktadır.
Toprak yorgunluğu bir diğer nedendir. Seralarda aynı ürünün arka arkaya uzun yıllar yetiştirilmesini toprak yorgunluğuna neden olmaktadır. Bu da toprak verimliliğini düşürmektedir. Toprak yorgunluğuna çözüm 2 türlüdür. Bunlar toprak değişimi ve ekim nöbetidir. Ekim nöbeti uygulamasında farklı ürünlerin ekimi gerçekleştirilir.
Bir başka neden de su ve enerji tasarrufudur. Çünkü topraksız tarım projesi klasik tarım yönteminden daha az su ve enerji tüketir. Bu yüzden de seraların birçoğunda bu yöntem tercih edilmektedir. Ayrıca bu yöntemle daha kaliteli ürünler de elde edilebilir. Çünkü bitkiler dış zararlılara karşı korunmuştur.
Topraksız Tarım İçin Gerekli Olan Malzemeler
Toprak gerektirmeyen tarım için gerekli olan bazı malzemeler vardır. Bunlar olmazsa olmazlardır. Bu malzemeler; taban örtüsü, plastik yatak, su ve gübre tankı, su pompası ve otomatik sulama için zamanlayıcıdır. Bunlar gibi topraksız tarım malzemeleri için gerekli alana da ihtiyaç vardır. Bu yüzden bu tarım yönteminin maliyeti evde yapılmasına uygun değildir.
İlk olarak bu malzemeler için tabana eğim verilir. Yetiştiriciliğin yapılacağı sera tabanına verilen eğim %1 olmalıdır. Örnek olarak; uzunluğu 60 metre olan bir serada başlangıçla son arasında 60 santim yükseklik farkı olmalıdır. Bu eğim bitki kök bölgesindeki fazla suyun uzaklaştırılması için önemlidir. Daha sonra gübre ve su tankı yapımına geçilir.
Seranın gübrelenmesi, sulanması ve kullanılacak olan depo için eğimin düşük olduğu taraf seçilir. Seranın bir köşesine çukur kazılır. Çukurun boyutları seranın büyüklüğüne ve kullanılacak deponun kapasitesine göre değişir Daha sonra bitki örtüsü serilir. Sonrasında toprakla olan temasın kesilmesi için taban örtüsü serilir. Daha sonra bitki yatakları yapılır ve sistem hafif yükseltilir.
Peki Topraksız Tarım Kendi Başına Bir Çözüm Mü?
Öncelikle insanlığın geleceği birçok etmene bağlı. Bunların en başında herkesin bildiği küresel iklim değişikliği gelmektedir. Bu yüzden aslında insanlar daha sonraki etmenleri görmemektedir. En az küresel iklim değişikliği kadar tarım olgusu da çok önemlidir. Dünya da bu yüzden birçok çalışma yapılmaktadır. Ancak bunların bazıları göz ardı edilmektedir.
Okuma Önerisi: Şifa Deposu Ejder Meyvesi- Pitaya Ne İşe Yarar?
İnsanlar günlük hayatlarında bu gibi büyük problemleri görmezler. Bu yüzden de bunları düşünmek ya da çözüm üretmek akıllarına gelmez. Zaten insanların birçoğu buna uğraşmaz. Bu yüzden bu sorunlar giderek büyümektedir. Ancak bu noktada yapılacak bazı şeyler de mevcuttur. Bunların bir kısmı bireysel bir kısmı ise ülke bazında sorumluluk gerektirir.
İlk olarak bireysel sorumluluklar yaşadığımız evlerde başlar. Sizlerde evlerinizde az su ve enerji harcayarak bu sorumluluğu alabilirsiniz. Ayrıca bu tutum gelecekte yaşanacak sıkıntıları da engellemeye yardımcı olur. Ülke bazında ise genel bir enerji ve tarım politikaları oluşturulmalıdır. Bu konu bir ülke için çok önemlidir. Hollanda buna örnek gösterilebilir. Unutulmamalıdır ki topraksız tarım tek başına bir kurtarıcı değildir.
